Vergi reformu tartışması büyüyor!

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen yeni yasa teklifi, Türkiye’de uzun süredir gündemde olan vergi reformu ihtiyacını yeniden alevlendirdi. Hem komisyon görüşmelerinde hem de muhalefet partilerinin yazdığı karşı oy metinlerinde, mevcut vergi yapısının sürdürülemez olduğuna vurgu yapıldı.

“Gerekçe doğru, düzenleme yetersiz”

Komisyonda konuşan MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, hükümetin 2026’yı reform yılı ilan ettiğini hatırlatarak, herkesin mali gücü oranında vergi ödediği adil bir sisteme ihtiyaç olduğunu söyledi. Kanun teklifinin gerekçesinde “vergi adaletinin güçlendirilmesi” ve “kayıt dışılıkla mücadele” gibi ifadeler bulunduğunu hatırlatan Kalaycı, yapılan düzenlemelerin bu iddiaları karşılamadığını belirterek şöyle konuştu: “Prim oranlarını ve bazı vergileri artıran düzenlemeler, vergi adaletini sağlayan bir yaklaşım değildir.”

CHP: Vergi sistemi karmaşık, dolaylı vergiler çok yüksek

Muhalefet partilerinin karşı oy yazılarında en dikkat çekici vurgu dolaylı vergilerin ağırlığı oldu. CHP tarafından hazırlanan metinde, vergi sisteminin bütünlükten uzak ve son derece karmaşık bir yapıya dönüştüğü ifade edildi.

Metinde şu tespitler yer aldı:

• KDV ve ÖTV’nin toplam vergiler içindeki payı %53.

• Dolaylı vergilerin genel içindeki payı bazı yıllarda %68–70’e yükseliyor.

• Gelir ve servet üzerinden alınan dolaysız vergilerin %87’si stopaj, yalnızca %13’ü beyanname ile toplanıyor.

• Vergi harcamaları (istisna, muafiyet, indirim) nedeniyle vazgeçilen tutar bütçe açığının üzerinde.

CHP, 2003–2023 döneminde çıkarılan 14 vergi affının vergi ödeme alışkanlığını bozduğunu, bu ortamda sağlıklı bir vergi düzeninin kurulamayacağını vurguladı.

Karşı oy yazısında ayrıca, teklifin bazı maddelerinin normal vergileme prensipleriyle bağdaşmadığı, kamu hizmeti karşılığında alınması gereken harçların farklı bir vergileme yöntemi gibi kullanılmasının “kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye katkı sağlamayacağı” belirtildi.

DEM Parti: Vergi ombudsmanlığı kurulmalı

DEM Parti ise karşı oy açıklamasında daha kapsamlı bir dönüşüm önerdi. Partinin dikkat çektiği başlıklar şöyle:

• Ücretli çalışanlardan alınan yüksek vergi oranları düşürülmeli

• Rant gelirleri daha etkin vergilendirilmeli

• Alt gelir grupları temel ihtiyaçlar üzerinden vergi politikaları ile desteklenmeli

• KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergiler sembolik seviyeye çekilmeli veya kaldırılmalı

• Muafiyet ve istisnalar sadeleştirilmeli

• Uzlaşma komisyonları yeniden yapılandırılmalı

• Vergi ombudsmanlığı kurumu hayata geçirilmeli

• Vergi mevzuatı daha basit, anlaşılır ve bütüncül bir metne dönüştürülmeli

Vergi reformu beklentisi güçleniyor

Komisyondaki tartışmalar, tüm siyasi partilerin ortak noktasının “vergide yapısal reform” ihtiyacı olduğunu gösterdi. Ekonomistler, özellikle dolaylı vergilerin yüksekliği, karmaşık mevzuat ve sık sık çıkarılan afların vergi sisteminde güven erozyonuna yol açtığını belirtiyor.

Yasa teklifinin komisyon aşamasının tamamlanmasının ardından Genel Kurul süreci başlayacak. Reform tartışmalarının ise önümüzdeki yıl boyunca gündemde kalması bekleniyor.