İmar planı değişikliklerinde yeni dönem
Resmi Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelikle, imar planı değişikliklerinden doğan taşınmaz değer artışının yüzde 90’ı artık kamuya aktarılacak. Düzenleme, keyfi imar değişikliklerinin önüne geçmeyi hedeflerken, ödeme kolaylıkları ve kamulaştırılamayan taşınmazlara çözüm gibi önemli yenilikler içeriyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan Değer Artış Payı Uygulama Yönetmeliği, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni düzenlemeyle birlikte, imar planında değişiklik yaparak taşınmazının değerini artıran kişi ve kurumlar, oluşan değer artışının yüzde 90’ını kamuya ödemekle yükümlü olacak.
Bu adım, şehirlerde plansız büyümenin önlenmesi, imar uygulamalarında şeffaflığın artırılması ve keyfi değişikliklerin kamu yararı doğrultusunda kontrol altına alınması amacıyla atıldı.
Değer Artış Payında Ödeme Kolaylığı
Düzenlemeye göre, değer artış payı sadece arsanın değerindeki artış üzerinden hesaplanacak.
Vatandaşlara iki farklı ödeme seçeneği sunuluyor:
-
Peşin ödeme yapacaklara %10 indirim,
-
Taksitle ödeme imkânı isteyenlere ise esnek ödeme planı.
Bu sayede mülk sahiplerinin süreçten mali açıdan daha az etkilenmesi hedefleniyor.
Kamulaştırılamayan Taşınmazlara Yeni Çözüm
Uzun yıllardır kamulaştırılamadığı için mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmazlar için de önemli bir adım atıldı.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun ek-1 maddesi kapsamındaki, özel mülkiyette olup geçmişte okul, sağlık tesisi veya kamu binası olarak planlanan ancak kamulaştırması yapılamayan araziler için yeni bir düzenleme getirildi.
-
Kamu kurumlarının ihtiyaç duymadığı bu alanlarda, ilgili idarenin onayıyla plan değişikliği yapılabilecek.
-
Böylece mülkiyet üzerindeki kısıtlamalar kaldırılarak vatandaş mağduriyeti önlenecek.
-
Kamu ile mülk sahipleri arasındaki uyuşmazlıklar dava sürecine taşınmadan çözüme kavuşturulacak.
Değer Artış Payı Nasıl Hesaplanacak?
Taşınmazın plan değişikliği öncesi ve sonrası değeri:
-
En az iki yetkili gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından raporlanacak.
-
Kıymet Takdir Komisyonu, bu raporların ortalamasının altına düşmeyecek şekilde nihai değer artışını belirleyecek.
-
Değer artış hesaplaması için gereken değerleme raporlarının masrafı, plan değişikliği talep eden mülk sahibine ait olacak.
Değer Artış Payının Alınmayacağı Durumlar
Bazı işlemler yeni yönetmelik kapsamı dışında bırakıldı. Değer artış payı alınmayacak alanlar şöyle:
-
Riskli alanlar ve rezerv yapı alanları
-
Kamu yatırımları ve kamu mülkiyetindeki taşınmazlar
-
Mazbut ve mülhak vakıflara ait alanlar
-
Emsale etki etmeyen yükseklik değişiklikleri
-
İdare tarafından resen yapılan plan değişiklikleri
Toplanan Gelirler Nasıl Dağıtılacak?
Değer artış payı gelirleri, plan değişikliğinin yapıldığı bölgenin statüsüne göre paylaştırılacak:
-
%25 Büyükşehir Belediyesi
-
%25 İlçe Belediyesi
-
%25 Dönüşüm Projeleri Özel Hesabı
-
%25 Genel Bütçe
Bu kaynakların özellikle kentsel dönüşüm, altyapı ve şehir planlama projelerinde kullanılacağı ifade ediliyor.
